Emoji Dili ve Noktalama İşaretleri Nereye Gidiyor?

Sosyal medyanın kullanımının artması ile birlikte “Sosyal Medya Dili” günlük diyaloglara girecek kadar yaygınlaştı. Bu dil beraberinde, özellikle sesli harflerin kelimelerden atılması ve simge (emoji) denilen şekillere dayalı ifadelerin kelimelerin yerine tercih edilmesi ile kendine özgü iletişim biçimini ortaya çıkardı.

Çeşitli sosyal medyada platformlarında yer alan ve geniş bir kullanıcı kitlesi tarafından bir iletişim biçimi olarak kullanılan bu simgeler, sosyal medyanın ortaya çıkarmış olduğu yeni nesil bir iletişim biçimi.

Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Türk Dili ve Lehçeleri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zeki Kaymaz, sosyal medyada kullanılan emojiler hakkında, “Bir dil bilimci olarak söylemem gerekirse konuya iki yönlü bakmak daha doğru olacaktır. Emoji dilinin bu kadar yoğun bir kullanım alanına sahip olması sosyolojik temelli bir olgudur. Sosyolengüistik denilen yani dilin sosyal yönüne bakan bir bilim dalı var. Bu bilim dalından çıkartılan sonuçlar bize şunu gösteriyor ki, emojilerle kendini ifade etme durumu, özünde bir ihtiyaçtan ortaya çıkmıştır. Bu ihtiyacın temelinde, duygu ve düşüncelerin hızlı bir şekilde karşı tarafa aktarılma güdüsü yatmaktadır. Aslına bakacak olursak bu emoji kullanımı da bir iletişim biçimidir. İnsanlar emojileri, kelimelerle anlatmakta zorlandıklarında veya kendilerini daha rahat ve hızlı bir şekilde ifade etmeyi düşündüklerinde kullanmaktalar. Açıkçası bir konu üzerinde durmakta yarar görüyorum. O da şu ki emojilere dayalı bir dilin kullanımına engel koymak veyahut bu dile sınırlar çekmek bugünün şartlarıyla çok zordur ve buna gerek de yoktur. Önemli olan konu hakkında bilgi sahibi olmaktır. Emoji dilinin Türkçeye bazı zararları olabilir, fakat günümüz şartlarında bu durumun gayet normal olduğu unutulmamalıdır.” dedi.

“Türkçe çok zengin ve değişimlere uyabilen olan bir dil”

Prof. Dr. Zeki Kaymaz, sosyal medyada ünlülerin kullanılmaması hakkında ise “Kişi ‘nbr’ diyor, biz onun ‘ne haber’ olduğunu anlıyoruz. Kişi ‘mrb’ diyor, biz onun ‘merhaba’ olduğunu algılayabiliyoruz. Bu örneklerde de görüldüğü gibi ünlülerin atılma durumunda kelimeleri anlamakta çok büyük bir zorluk yaşamıyoruz. Fakat bu gibi kelime kullanımları Türkçenin yapısına ters düşmektedir. Kuşaklar arası iletişim güçlüğü ve resmi yazışmalarda yaşanılan zorlukların temelinde, genç kuşağın bu dili fazla kullanması sonucu yatabiliyor. Bu da doğru iletişim için engel teşkil eden unsurlardan birisi. Fakat şu göz ardı edilmemelidir ki, bu durum bilimin ve teknolojinin getirdiği kaçınılmaz bir süreçtir. Önemli olan ise Türkçenin bu süreçten nasıl bir çıkış yolu bulacağıdır.

Ben, Türkçenin bir çıkış yolu bulacağına inanıyorum. Üzerinde durulması gereken çok önemli bir konu da Türkçenin yeni gelişmelere uyum sağlama yeteneğidir. Türkçede sesliler kelimelerden atılınca kelimenin anlaşılması ortadan kalkmıyor ve anlam varlığını yitirmiyor. Diğer dillerde bu gibi bir yapı çok nadir görülür. Mesela İngilizcede kelimelerden ünlülerin çıkartılması çok büyük bir sorun yaratabilir. Son olarak, simgelerin yani emojilerin bir metinle kullanıldığında ifadeyi kuvvetlendirdiğini göz ardı edemeyiz. Tekrar edeyim, Türkçe çok zengin ve değişimlere uyabilen bir dildir. Bunlar için Türkçeyi ve Türk kültürünü temsil eden yerli simgeleri (emojileri) ortaya koymamız gerekmektedir.” dedi.

Ufuk Acıbadem – Hakan Tanım – Ozan Toktop